Jak rozpoznać, że potrzebujemy wsparcia psychoterapeuty?
Rozpoznanie potrzeby wsparcia psychologicznego bywa trudne, zwłaszcza gdy jesteśmy przytłoczeni codziennymi problemami. Często odkładamy decyzję o zgłoszeniu się do specjalisty i rozpoczęciu psychoterapii, licząc na to, że sytuacja sama się poprawi. Jednak istnieje kilka sygnałów, które mogą świadczyć o tym, że należy rozważyć skorzystanie z pomocy psychologa lub psychoterapeuty.
Sygnały, które mogą nas zaniepokoić
- Długotrwałe uczucie smutku lub przygnębienia
Kiedy smutek lub apatia utrzymują się przez dłuższy okres czasu, mogą powodować niechęć do kontaktów społecznych, wycofanie się z ważnych dla nas relacji, narastające trudności w pracy czy niemożność wykonywania codziennych obowiązków. Dodatkowo, utrzymującemu się stanowi przygnębienia i wycofania bardzo często towarzyszą: poczucie winy, wstydu i bezsilności, co może utrudniać szukanie pomocy. - Niepokój i lęk, które utrudniają codzienne życie
Osoby zmagające się z lękiem wiele codziennych sytuacji (społecznych, zawodowych, życiowych, relacyjnych) mogą odbierać jako zagrażające, co wpływa na znaczne obniżenie ich komfortu życia i przeżywanie ogromnego stresu. W takich sytuacjach osoby te odczuwają silne napięcie emocjonalne, nasilony niepokój oraz poczucie braku wpływu, czemu towarzyszą także objawy fizyczne, m.in.: bóle głowy, zawroty głowy, przyspieszone bicie serca, duszności, dolegliwości układu pokarmowego, które potęgują poczucie zagrożenia. W konsekwencji prowadzi to do unikania miejsc, ludzi lub sytuacji, które w poczuciu danej osoby mogą wywołać lęk. - Trudności w relacjach z bliskimi
Problemy w relacjach mogą przybierać różne rodzaje – burzliwych konfliktów, nieporozumień skutkujących „cichymi dniami” lub całkowitym wycofaniem. Niezależnie od formy, osoba przeżywająca trudności w bliskich relacjach może doświadczać poczucia niezrozumienia, osamotnienia, opuszczenia, a nawet odrzucenia, co w znaczący sposób wpływa na obniżenie jakości funkcjonowania emocjonalnego człowieka. - Problemy ze snem
Utrzymujące się trudności ze snem nie tylko obniżają jakość życia, ale także mogą pogłębiać: lęk, niepokój, poczucie rozdrażnienia, trudności z koncentracją oraz objawy stresu. Brak odpowiedniego wypoczynku wpływa także na obniżenie zdolności podejmowania decyzji i wykonywania codziennych obowiązków. - Objawy somatyczne bez wyraźnej przyczyny medycznej
Organizm człowieka często informuje nas o nierozwiązanych problemach emocjonalnych poprzez wysyłanie sygnałów w formie objawów bólowych, utrzymującego się napięcia w ciele, chronicznego zmęczenia lub innych dolegliwości, które nieustannie zajmują naszą uwagę. Dlatego też, jeśli objawy utrzymują się mimo braku fizycznych przyczyn, warto zastanowić się, czy nie są związane z chronicznym stresem lub tłumionymi emocjami. - Poczucie przeciążenia lub utraty kontroli
Życie w ciągłym stresie, ogromna ilość obowiązków, nieustanny pośpiech oraz rezygnacja z odpoczynku, snu i zaspokajania własnych potrzeb mogą finalnie prowadzić do poczucia przytłoczenia i utraty zdolności do poradzenia sobie nawet z najprostszymi czynnościami. Taki stan może spowodować wycofanie się z aktywności życiowych, zwiększenie poczucia bezradności i chaosu w życiu oraz konsekwencje w obszarze zdrowia psychicznego, np. depresję. - Myśli o rezygnacji z życia
Myśli o zakończeniu życia często pojawiają się w wyniku długotrwałego cierpienia psychicznego, kiedy osoba czuje, że nie widzi wyjścia z trudnej sytuacji. To jeden z najpoważniejszych sygnałów, który wymaga natychmiastowego kontaktu z psychologiem, psychoterapeutą i psychiatrą, ponieważ odpowiednie wsparcie może uratować życie.
Wsparcie psychoterapeutyczne staje się niezbędne, gdy codzienne trudności zaczynają nas przytłaczać, przerastając nasze możliwości radzenia sobie z nimi. Jeśli odczuwasz nieustanne zagubienie i brak pomysłu na rozwiązanie swoich problemów, a podejmowane próby okazują się nieskuteczne, warto skorzystać z pomocy psychoterapeuty, który wysłucha Cię bez oceniania, z uwagą i zrozumieniem.
Kiedy problemy zaczynają negatywnie wpływać na różne obszary życia, takie jak praca, relacje rodzinne czy kontakty społeczne, to wyraźny sygnał, że sytuacja wymaga profesjonalnej interwencji. Dodatkowo, wycofanie się z aktywności, brak motywacji oraz unikanie kontaktów z ludźmi mogą wskazywać na pogłębiające się trudności emocjonalne, które warto przepracować na terapii, aby odzyskać równowagę i chęć do działania.
Powody zgłaszania się na terapię indywidualną
- Depresja – to poważna choroba, która w istotny sposób wpływa na pogorszenie jakości życia pacjentów oraz ich zdolność funkcjonowania w różnych obszarach życia. Trudno jest wskazać na jedną przyczynę depresji, najczęściej jest ona spowodowana różnymi czynnikami, do których zaliczyć można m.in.: trudne doświadczenia życiowe, przewlekłe lub ciężkie choroby, czynniki dziedziczne, cechy indywidualne, warunki życiowe. Ponadto można wskazać na dodatkowe czynniki rozwoju depresji tj.: przewlekły stres oraz zaburzenia rytmów okołodobowych. Do podstawowych objawów depresji zaliczyć można: pogorszenie nastroju, smutek, brak zdolności do odczuwania przyjemności, stany lękowe, niska samoocena, poczucie winy, zaburzenia koncentracji i pamięci, zaburzenia snu, utrata apetytu, rzadziej wzmożony apetyt, utrata sił, zmęczenie, myśli samobójcze. Aby rozpoznać powyższe objawy, muszą one występować bez przerwy przez co najmniej 2 tygodnie.
- Zaburzenia lękowe – to grupa chorób, które charakteryzują się uczuciem nadmiernego i niekontrolowanego niepokoju. Mamy do czynienia z takim sposobem doświadczania lęku i strachu, w którym emocje te nie informują o realnym zagrożeniu, ale używane są do uruchomienia nieadekwatnych do sytuacji silnych reakcji obronnych, które stają się źródłem cierpienia oraz poczucia zagrożenia, co znacząco wpływa na sposób funkcjonowania człowieka w życiu, znacznie je ograniczając. Do objawów zaburzeń lękowych możemy zaliczyć: poczucie niepokoju i lęku, pobudliwość, trudności z koncentracją, problemy ze snem, poczucie zmęczenia i osłabienia, różne objawy fizyczne.
- Zaburzenia pod postacią somatyczną – z tym zaburzeniem mamy do czynienia wówczas, gdy, mimo przeprowadzonych badań lekarskich, nie można stwierdzić wystąpienia zmian fizycznych, które mogłyby wyjaśniać przyczyny objawów chorobowych oraz dolegliwości somatycznych odczuwanych przez pacjenta. Mimo, że w obrazie klinicznym nic nie wskazuje na źródło jakiejkolwiek choroby, to stan pacjenta nie poprawia się, dlatego też poszukuje on rozwiązania tej zagadki, odwiedzając kolejnych lekarzy i wykonując kolejne badania.
- Zaburzenie osobowości – określić można jako, odbiegający od przyjętej normy, zespół cech oraz charakterystycznych zachowań, które odnoszą się do trwałego, nabytego wzorca, kształtującego się w okresie dzieciństwa i wczesnej młodości. Wzorzec ten staje się w pełni rozpoznawalny w wieku dorosłym, kiedy to staje się utrudniającym funkcjonowanie zaburzeniem. Osoba z zaburzeniami osobowości zachowuje się w sposób odbiegający od powszechnych oczekiwań i norm społecznych, charakterystycznych dla danego obszaru kulturowego. Powoduje to liczne problemy, stres, konflikty, a także zmniejsza zdolność budowania i podtrzymywania więzi społecznych, czy wpływa na znaczne ograniczenie możliwości realizacji planów życiowych. Jako główne przyczyny występowania zaburzeń osobowości można wskazać relacje rodzinne, czynniki środowiskowe, doświadczenie traum i konfliktów, jak również czynniki biologiczne.
Sytuacje kryzysowe a psychoterapia
Częstym powodem, dla którego osoby zgłaszają się po raz pierwszy do psychologa lub psychoterapeuty, jest doświadczenie trudnych wydarzeń lub sytuacji życiowych tj.: rozwód, rozstanie, śmierć bliskiej osoby, utrata pracy, czy niespodziewana zmiana. To takie momenty w życiu człowieka, które niosą ze sobą ogromny stres, poczucie niepewności, niepokoju oraz braku kontroli nad tym, co dzieje się wokół. Wrażenie chaosu potęguje poczucie bezsilności i bezradności, co uniemożliwia osobie doświadczającej kryzysu zrobienie przysłowiowego „kroku naprzód”. W takich chwilach psychoterapeuta może być nieocenionym wsparciem zarówno w przeżywaniu trudnych emocji, jak również w procesie odnajdywania nowej drogi życia.
Wybrane korzyści z psychoterapii
Psychoterapia jest trudnym procesem, wymagającym od pacjenta dużego zaangażowania i ciężkiej pracy, który finalnie przynosi liczne korzyści:
- Pozwala na lepsze zrozumienie siebie – dzięki rozmowie z psychoterapeutą możliwe staje się nazwanie emocji, które wcześniej mogły wydawać się trudne do uchwycenia, czy też odkrycie źródła tych emocji, co umożliwia głębsze zrozumienie własnych reakcji i przeżyć.
- Pozwala na zmniejszenie lub wygaszenie objawów – regularne sesje pozwalają na budowanie bezpiecznej relacji terapeutycznej, która jest niezbędnym elementem procesu rozumienia doświadczanych trudności, jak i wprowadzania zmian. Dzięki temu osoby uczestniczące w terapii mogą doświadczyć poprawy samopoczucia i wzrostu jakości życia.
- Zwiększa poczucie wpływu na własne życie – psychoterapia pomaga odzyskać wiarę we własne możliwości i ponownie poczuć się sprawczym w swoim życiu. Dzięki wsparciu terapeuty, osoba może ponownie poczuć, że ma wpływ na swoje życie, co przyczynia się do odbudowy poczucia pewności siebie i satysfakcji z codziennych wyborów.
- Wpływa na poprawę relacji międzyludzkich – terapia pomaga nie tylko w lepszym rozumieniu siebie, ale także innych ludzi i otaczającego świata. Z pomocą psychoterapeuty pacjent może nauczyć się, jak wyrażać swoje potrzeby i uczucia w sposób, który wspiera budowanie zdrowych, autentycznych relacji z innymi ludźmi.