Czym jest EMDR?
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) to terapia psychologiczna opracowana przez Francine Shapiro w latach 80. XX wieku, która jest stosowana głównie w leczeniu zespołu stresu pourazowego (PTSD) oraz innych zaburzeń związanych z traumą. EMDR koncentruje się na przetwarzaniu wspomnień traumatycznych, które mogą powodować objawy emocjonalne i psychiczne. Terapia polega na wykorzystaniu ruchów gałek ocznych lub innych form bilateralnej stymulacji, aby pomóc pacjentom przetworzyć i zintegrować bolesne wspomnienia.
Jak działa EMDR?
Bilateralna stymulacja
Podczas sesji EMDR terapeuta prowadzi pacjenta przez serię ruchów gałek ocznych, które pacjent wykonuje, podążając wzrokiem za palcem terapeuty lub światłem poruszającym się na ekranie. Alternatywnie, można stosować inne formy stymulacji bilateralnej, takie jak stukania (tapping) czy dźwięki. Uważa się, że ta stymulacja bilateralna wspomaga proces przetwarzania wspomnień w mózgu, co pomaga w zmniejszeniu intensywności emocji związanych z traumatycznymi wydarzeniami.
Przetwarzanie wspomnień
W trakcie sesji pacjent koncentruje się na konkretnym wspomnieniu lub myśli związanej z traumą. Poprzez równoczesną stymulację bilateralną pacjent zaczyna przetwarzać wspomnienia w sposób, który zmniejsza ich negatywny wpływ emocjonalny. Proces ten pozwala na zintegrowanie wspomnień w bardziej adaptacyjny sposób, co zmniejsza ich siłę emocjonalną i znaczenie.
Zmiana przekonań
EMDR pomaga pacjentom w zmianie negatywnych przekonań związanych z traumą na bardziej pozytywne i realistyczne. Proces ten prowadzi do zmniejszenia poczucia winy, wstydu i innych negatywnych emocji, które mogą towarzyszyć traumatycznym doświadczeniom.
Jakie są etapy terapii EMDR?
Etap 1: Ocena
Terapia EMDR rozpoczyna się od oceny stanu pacjenta i zidentyfikowania wspomnień lub doświadczeń, które wymagają przetworzenia. Terapeuta wraz z pacjentem ustalają cele terapeutyczne oraz przygotowują plan terapii.
Etap 2: Przygotowanie
W tym etapie terapeuta wyjaśnia pacjentowi, na czym polega terapia EMDR, i wprowadza techniki relaksacyjne oraz strategie radzenia sobie ze stresem, które mogą być używane podczas sesji terapeutycznych.
Etap 3: Ocena wspomnień
Pacjent wybiera konkretne wspomnienie, które ma być przetwarzane, i identyfikuje związane z nim myśli, emocje i doznania fizyczne. Terapeuta pomaga w ocenie, jak silne są te odczucia i jakie przekonania są z nimi związane.
Etap 4: Przetwarzanie
Podczas przetwarzania pacjent skupia się na wybranym wspomnieniu, jednocześnie wykonując ruchy gałek ocznych lub inną formę stymulacji bilateralnej. Proces ten trwa do momentu, aż emocje związane z wspomnieniem zostaną zredukowane do akceptowalnego poziomu.
Etap 5: Instalacja
Po przetworzeniu wspomnienia terapeuta wspiera pacjenta w instalowaniu pozytywnych przekonań związanych z doświadczeniem. Celem jest zastąpienie negatywnych myśli bardziej adaptacyjnymi i realistycznymi przekonaniami.
Etap 6: Przegląd
Podczas ostatniego etapu terapeuta i pacjent dokonują przeglądu procesu terapeutycznego, oceniając postępy i planując dalsze kroki w terapii.
Jakie są korzyści z EMDR?
Redukcja objawów PTSD
EMDR jest szczególnie skuteczne w redukcji objawów PTSD, takich jak koszmary senne, flashbacki, unikanie i nadmierna czujność. Terapia pomaga w przetwarzaniu traumatycznych wspomnień, co prowadzi do zmniejszenia ich negatywnego wpływu.
Poprawa jakości życia
Pacjenci często doświadczają poprawy jakości życia po terapii EMDR, ponieważ zmniejsza się ich stres, lęk i depresja, co umożliwia bardziej satysfakcjonujące funkcjonowanie w codziennych aktywnościach i relacjach interpersonalnych.
Szybkość działania
EMDR jest znane z relatywnie szybkiego działania w porównaniu do innych form terapii traumy. Wiele osób doświadcza znaczącej poprawy po zaledwie kilku sesjach.
Jakie są ograniczenia EMDR?
Nieodpowiednie dla wszystkich
EMDR może nie być odpowiednie dla wszystkich pacjentów, zwłaszcza dla tych z aktywnymi problemami z samoregulacją emocjonalną lub ciężkimi zaburzeniami psychotycznymi. W takich przypadkach konieczne może być zastosowanie innych form terapii lub połączenie EMDR z innymi podejściami terapeutycznymi.
Wymaga specjalistycznego szkolenia
Terapia EMDR wymaga specjalistycznego szkolenia i certyfikacji dla terapeutów, aby była stosowana skutecznie i bezpiecznie. Ważne jest, aby pacjenci szukali wsparcia u wykwalifikowanych profesjonalistów.
Kiedy warto rozważyć EMDR?
Objawy PTSD
Jeśli doświadczasz objawów PTSD, takich jak flashbacki, koszmary senne, lęk i unikanie, EMDR może być skuteczną formą terapii w radzeniu sobie z traumą.
Trudności w radzeniu sobie z traumą
Jeśli masz trudności z przetwarzaniem wspomnień związanych z traumatycznymi wydarzeniami, EMDR może pomóc w złagodzeniu emocjonalnego obciążenia i poprawie funkcjonowania.
Nieskuteczność innych terapii
Dla osób, które nie odniosły sukcesu w tradycyjnych formach terapii, takich jak psychoterapia poznawczo-behawioralna, EMDR może stanowić alternatywne podejście do leczenia traumy.
